Przyczyny, rodzaje i leczenie trądziku pospolitego

Trądzik to choroba skórna, która objawia się poprzez pojawianie się różnego rodzaju zmian, takich jak zaskórniki, grudki czy krosty. Chociaż najczęściej dotyka on młodzież, to jednak nie omija niemowląt, dzieci i osób dorosłych. Zmiany te zazwyczaj występują na twarzy, ale mogą również pojawiać się na szyi, plecach, ramionach czy klatce piersiowej.

W walce z trądzikiem kluczowe jest odpowiednie dbanie o skórę oraz jej higiena. W terapii wykorzystuje się różnorodne preparaty do stosowania miejscowego, w tym retinoidy, kwas azelainowy, nadtlenek benzoilu oraz antybiotyki. Czasami konieczne jest również zastosowanie antybiotyków lub innych leków przyjmowanych doustnie.

Czym jest trądzik pospolity?

Choroba skórna znana jako trądzik pospolity dotyka głównie młodzież oraz osoby w młodym wieku dorosłym, choć nie jest zjawiskiem wyłącznym dla nich, co podkreślają m.in specjaliści https://vivoclinic.pl/. Charakteryzuje się ona przewlekłym przebiegiem i związana jest z zaburzeniami w funkcjonowaniu gruczołów łojowych. Typowe dla tej dolegliwości są zmiany takie jak zaskórniki, grudki czy krosty, które pojawiają się głównie na twarzy, plecach i ramionach – obszarach o zwiększonej aktywności łojowej.

Zmiany skórne mogą mieć różny stopień nasilenia, od lekkich po bardzo poważne, często z towarzyszącym stanem zapalnym. Trądzik może prowadzić do powstawania nieestetycznych plam i blizn, co bywa przyczyną problemów z samooceną i komfortem psychicznym.

Główne przyczyny trądziku

Wiele czynników wpływa na rozwój trądziku, a jednym z głównych jest zwiększona aktywność gruczołów łojowych, co prowadzi do łojotoku. Szczególnie widoczne jest to w obszarach bogatych w te gruczoły, takich jak czoło, nos i broda, a także dekolt i plecy. Hormony, w tym androgeny, progesteron i prolaktyna, odgrywają istotną rolę w regulacji produkcji sebum, a ich działanie może być nasilone przez stres, co z kolei pogarsza kondycję skóry.

Niedobory witamin, w tym A, E, B, PP i C, również mogą przyczyniać się do zwiększonego łojotoku. Zaburzenia w procesie rogowacenia ujść gruczołów łojowych prowadzą do problemów z naturalnym złuszczaniem się komórek skóry i mogą skutkować powstawaniem zaskórników, które są zalążkiem dalszych zmian trądzikowych. Witamina A ma kluczowe znaczenie w prawidłowym procesie keratynizacji, a jej brak może nasilać rogowacenie.

Bakterie, takie jak tlenowe ziarenkowce i Propionibacterium acnes, również przyczyniają się do rozwoju trądziku. Niedobór kwasu linolowego w sebum, który ma właściwości przeciwzapalne, ułatwia kolonizację gruczołów przez te bakterie, co może prowadzić do stanów zapalnych wokół gruczołów i mieszka włosowego, a w efekcie do pojawienia się krost, guzów i cyst. W zaawansowanych przypadkach trądziku mogą również występować bakterie z rodzaju gronkowców, w tym gronkowiec złocisty, oraz drożdżaki lipofilne.

Typowe objawy trądziku

Zauważenie zaskórników może być pierwszym sygnałem, że trądzik zaczyna się rozwijać. Te zmiany skórne przyjmują dwie formy. Pierwsza to tzw. wągry, charakteryzujące się ciemnym kolorem spowodowanym przez utlenianie się tłuszczu na skutek kontaktu ze środowiskiem zewnętrznym. Drugi typ to mniej widoczne, żółtawe wybrzuszenia, które wynikają z zablokowania ujść gruczołów łojowych. Te zmiany często pojawiają się na twarzy, ale mogą również dotyczyć innych części ciała bogatych w gruczoły łojowe, takich jak ramiona, dekolt czy plecy.

W miarę rozwoju trądziku pojawiają się inne symptomy, takie jak grudki i krostki, które są oznaką stanu zapalnego wokół gruczołów łojowych. Te czerwone, wypukłe zmiany są typowe dla umiarkowanego stadium choroby. W najcięższych przypadkach trądziku pojawiają się ropne guzki, które mogą pozostawić na skórze trwałe i nieestetyczne blizny. Często towarzyszy im także nadmierna produkcja sebum, co sprawia, że skóra wygląda na błyszczącą, a ujścia mieszków włosowych są wyraźnie poszerzone.

Rodzaje trądziku na skórze

Rodzaje trądziku obejmują:

• trądzik młodzieńczy: charakteryzuje się zaskórnikami i grudkami, głównie na twarzy i plecach, zwykle ustępuje samoistnie po kilku latach,
• trądzik ropowiczy: występuje z ropnymi torbielami, gojenie się wiąże z powstawaniem nierównych blizn,
• trądzik skupiony: dotyka przede wszystkim mężczyzn, charakteryzuje się głębokimi naciekami i ropnymi torbielami, często pojawia się w okolicach pachowych, pachwinowych i na pośladkach, gojenie skutkuje bliznami,
• trądzik bliznowcowy: w miejscach zmian trądzikowych pojawiają się bliznowce.

Mniej powszechne formy trądziku to:

• trądzik z objawami ogólnymi: dotyka młodych mężczyzn, objawy to leukocytoza, przyspieszony OB, gorączka, bóle stawowe, zmiany w stawie mostkowo-obojczykowym widoczne w RTG,
• trądzik z wydrapania: częściej u młodych kobiet, charakteryzuje się łagodnymi zaskórnikami lub grudkami zapalnymi, które są przewlekle wyciskane, prowadząc do nadżerek i blizn.

Podział trądziku ze względu na czynniki prowokujące obejmuje:

• trądzik zawodowy: wywołany przez chlor, dziegcie, oleje,
• trądzik polekowy: spowodowany przez steroidy, witaminę B12, jod, barbiturany,
• trądzik kosmetyczny: powstaje przez pudry i róże blokujące ujścia gruczołów łojowych i potowych.

W przypadku trądziku wywołanego czynnikami zewnętrznymi eliminacja tych czynników może przyczynić się do ustąpienia zmian trądzikowych.